Informacje dla rodziców, nauczycieli - Objawy dysleksji rozwojowych

Prywatna Szkoła Podstawowa
ul Słowackiego 29
Skarżysko Kamienna

Informacje dla rodziców, nauczycieli
Objawy dysleksji rozwojowych

Specyficzne trudności w uczeniu się czytania i pisania to zespół zaburzeń, na które składają się:
    dysleksja właściwa – zaburzenia dotyczące czytania;
    dysgrafia – zaburzenia w zakresie technicznej czynności pisania, trudności w osiągnięciu prawidłowego poziomu graficznego pisma;
    dysortografia – zaburzenia umiejętności poprawnego zapisu słów, problemy z opanowaniem ortografii.

S z k o ł y  p o n a d p o d s t a w o w e
( n p . g i m n a z j u m , l i c e u m , t e c h n i k u m ) – o b j a w y   d y s l e k s j i   u   m ł o d z i e ż y:
Wcześniej występujące objawy dysleksji (I-III) , utrzymują się, a dodatkowo pojawiają się nowe. Uczeń pracuje niewspółmiernie do osiąganych wyników szkolnych; często uzyskuje wyniki znacznie poniżej swoich możliwości.
JĘZYK POLSKI
Czytanie:  
    wolne tempo czytania (czasem jedyne objawy trudności w czytaniu), trudności                          ze zrozumieniem i zapamiętaniem treści;
     niechęć do czytania długich tekstów i grubych książek.

Pisanie:  
    nieprawidłowa pisownia – zazwyczaj dominują błędy ortograficzne, pomimo znajomości zasad pisowni (czasem jest to jedyny rodzaj trudności);
     pismo fonetyczne;
     opuszczanie liter, dodawanie, przestawianie;  
    trudności z organizacją tekstu (pisanie wypracowań), stylistyką; interpunkcją;
     błędy gramatyczne;
     trudne do odczytania odręczne pismo.
JĘZYKI OBCE  
    trudności z poprawnym pisaniem, pomimo dobrych wypowiedzi ustnych;
     trudności z budowaniem wypowiedzi słownych;  
    trudności z zapamiętywaniem słówek;
     trudności z odróżnianiem podobnych wyrazów;  nieprawidłowa wymowa;
     trudności z rozumieniem i zapamiętywaniem tekstu mówionego lub nagranego                        na taśmę;
     kłopoty z zapisem wyrazów w poprawnej formie gramatycznej.
GEOMETRIA
    trudności z zadaniami angażującymi wyobraźnię przestrzenną;
     niski poziom graficzny wykresów i rysunków.

BIOLOGIA  
    trudności z opanowaniem terminologii (dłuższe nazwy, nazwy łacińskie);  problemy                        z organizacją przestrzenną schematów i rysunków;
     trudności z zapisem i zapamiętaniem łańcuchów reakcji biochemicznych;
     trudności z opanowaniem systematyki (hierarchiczny układ informacji).
 CHEMIA  
    nieprawidłowe zapisywanie łańcuchów reakcji chemicznych;
     problemy z opanowaniem terminologii (nazwy i symbole pierwiastków                             i związków chemicznych);
     trudności z zapamiętywaniem danych zorganizowanych przestrzennie (tablica Mendelejewa).
GEOGRAFIA
    trudności z czytaniem i rysowaniem map;
     trudności z orientacją w czasie i przestrzeni (wskazywanie kierunków na mapie                     i  w przestrzeni;
    obliczanie stref czasowych, położenia geograficznego, kąta padania słońca itp.);  
    trudności z zapamiętywaniem nazw geograficznych.
HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
    trudności z zapamiętywaniem nazw i nazwisk;
     zła orientacja w czasie (chronologia, daty);
     trudności z orientacją na mapach historycznych.

SZTUKA
    trudności z czytaniem nut;
     trudności ze szczegółowym analizowaniem obrazów;
     trudności z rysowaniem (rysunek schematyczny, uproszczony) i organizacją przestrzenną prac plastycznych.
KULTURA FIZYCZNA
     trudności z opanowaniem układów gimnastycznych (sekwencje ruchowe zorganizowane w czasie i przestrzeni);  
    trudności w bieganiu, ćwiczeniach równoważnych;
    niechęć do uprawiania sportów wymagających dobrego poczucia równowagi (deskorolka, windsurfing, snowboard itp.);
     trudności w opanowaniu gier wymagających użycia piłki.
Z dysleksją rozwojową może (nie musi) współwystępować dyskalkulia – specyficzne trudności w uczeniu się arytmetyki.                                                                                                                                            Wspólne symptomy to:
     błędne zapisywanie i odczytywanie liczb wielocyfrowych (z wieloma zerami lub miejscami po przecinku);  przestawianie cyfr (np. 56–65);
     trudności z dodawaniem w pamięci, bez pomocy kartki papieru;
    zapamiętaniem tabliczki mnożenia;
    nieprawidłowa organizacja przestrzenna zapisu działań matematycznych, przekształcania wzorów;
     zapisywania znaków nierówności;
     nieprawidłowe odczytywanie treści w zadaniach tekstowych;  
    nieprawidłowe wykonywanie wykresów funkcji.
Specyficzne trudności pojawiają się również w pozaszkolnych obszarach aktywności:
Uczenie się czynności użytecznych w życiu codziennym – trudności z:
    wypowiadaniem się i artykulacją złożonych wyrazów (spooneryzmy – przejęzyczenia, „przekręcenie” nazwisk i nazw);
     zautomatyzowaniem własnego podpisu;  
    wypełnianiem formularzy;
     nauczeniem się prowadzenia samochodu;
     nauczeniem się układów tanecznych na kursie tańca.
Zapamiętywanie nazw i danych stanowiących sekwencje  
    trudności z zapamiętaniem i dokładnym przekazaniem informacji odebranych przez telefon;  
    trudności z wymienieniem nazw miesięcy w prawidłowej oraz w odwróconej kolejności
 Liczby
    mylenie numerów, na przykład autobusów, takich jak 61 i 16, 6 i 9;
     mylenie kolejności cyfr przy wybieraniu numeru telefonicznego;  
    mylenie dat i godzin terminu spotkań;
     trudności z zapamiętaniem numerów telefonów, danych liczbowych.
Orientacja w czasie i przestrzeni
    kłopoty z planowaniem, organizacją i zarządzaniem czasem, materiałami oraz zadaniami;
     trudności z odróżnianiem strony prawej od lewej;
     kłopoty z czytaniem mapy lub z orientowaniem się w nieznanym terenie.
 Inne trudności młodzieży z dysleksją – w różnych sytuacjach edukacyjnych:
a) Trudności w posługiwaniu się słownikami, encyklopediami wynikające m.in z deficytów pamięci sekwencyjnej.
b) Trudności w analizowaniu tekstów:
•    wskazywaniu elementów konstrukcji tekstów (gdzie kończy się wstęp),
•     we wskazywaniu znaków składniowej organizacji tekstu (znaki interpunkcyjne, akapity),  wskazywaniu znaków nacechowania emocjonalnego,  wskazywaniu znaków stylistycznych
c)
•    Trudności w tworzeniu i ocenie poprawności własnych tekstów:  wypowiedzi uproszczone lub zbyt rozbudowane,
•     brak poprawnej struktury tekstu, logicznej spójności, chaos treści – różny poziom ogólności i wnikliwości,
•    trudności w doborze argumentów, hierarchizacji treści, nieproporcjonalność przykładów,
•    powtarzanie treści,
•    niepotrzebne powroty do już zakończonych wątków,
•     brak poprawności gramatycznej,
•     błędy ortograficzne.
 d) Trudności w wypowiadaniu się i dyskusji w:
•    planowaniu i kompozycji wypowiedzi; doborze argumentów i przykładów; hierarchizacji informacji
 e) Trudności w notowaniu, streszczaniu z powodu:
•    niepewności co do poprawnej formy zapisu,
•    słabej pamięci bezpośredniej, braku selektywności informacji – wyboru tego                          co ważne i zanotowania hasłowego; wolnego tempa czynności pisania i męczliwości .

BIBLIOGRAFIA
Informacje przygotowane są na podstawie :
Prof. dr hab. Marta Bogdanowicz (Uniwersytet Gdański )Dr hab. Aneta Borkowska (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) - MODEL ROZPOZNAWANIA SPECYFICZNYCH TRUDNOŚCI W CZYTANIU I PISANIU

Przygotowała:
Ewa Długosz
 pedagog szkolny